رنگ سنج دستگاهی است که برای اندازه‌گیری، مقایسه و ارزیابی رنگ به کار می‌روند. در صنعت از بسته‌بندی‌های غذا گرفته تا تولید فرش و قطعات پلاستیکی کوچک از دستگاه رنگ سنج برای اطمینان از مطابقت رنگ تولید شده با رنگی که در ابتدا مشخص شده، استفاده می‌شود. به همین دلیل از آن می‌توان در هر صنعتی استفاده کرد.

رنگ سنج‌‌ها در دو نوع به بازار عرضه می‌گردند: رنگ سنج جذبی و رنگ سنج بازتابی. هر یک از این دستگاه‌ها کاربردهای متفاوتی دارند.

رنگ سنج جذبی

در این دستگاه نور تک رنگ طی فرایندی از نمونه عبور می‌کند و با ماده وارد برهمکنش می‌شود. از این دستگاه برای سنجش غلظت آنالیت و رنگ سنجی استفاده می‌شود. اما اگر جسم مورد نظر شفاف نباشد و یا به بیانی دیگر نور را از خود عبور ندهد، مانند پارچه، مقوا و … دیگر نمی‌توان از این نوع رنگ سنج استفاده کرد. در آن صورت است که رنگ سنج بازتابی به کمک ما می‌آید.

در مرحله بعد از عبور نور از ماده، نور با آشکارساز برخورد می‌کند. رنگ سنج میزان جذب ماده را در ناحیه مرئی (۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر) نشان می‌دهد. یک محلول رنگی طول‌موج‌های خاصی از نور سفید را جذب می‌کند. به بیانی دیگر محلول رنگی همه طول‌موج‌‌های نور را جذب می‌کند و تنها یک رنگ را به صورت انتخابی از خود عبور می‌دهد.در رنگ سنج شدت نور عبوری از نمونه (I) با شدت نور اولیه (I_۰) مقایسه می‌شود و از این طریق میزان جذب نور به دست می‌آید. این دستگاه در واقع بر اساس قانون بیر لامبرت کار می‌کند.

رنگ سنج بازتابی

این نوع رنگ سنج دستگاهی سه کاناله است که رنگ را دقیقا مانند چشم انسان تجزیه و تحلیل می‌کند. در حقیقت رنگ سنج بازتابی اجزای رنگ را به صورت سه بعدی کمی می‌کند. سپس در یک فضای رنگ فرضی با استفاده از معیارهای a*b*L یا °L*C*h مکان یک رنگ را تعیین می‌کند. به بیانی دیگر یک رنگ را به مختصات فرضی تبدیل می‌کند. بنابراین دستگاه می‌تواند بر اساس این مختصات رنگ یک جسم را تعیین کند.در این رنگ سنج، نور از یک منبع داخلی به سطح نمونه تابیده می‌شود. هنگامی که نور از سطح جسم بازتاب می‌شود، از سه فیلتر عبور می‌کند: فیلتر قرمز، آبی و سبز. این فیلترها مقدار RGB (Red, Green, Blue) را که مطابق با چشم انسان است، برای یک جسم تعیین می‌کنند.